Parkovi prirode

Luna.* · **Pridružio se:** 25 Dec 2010, 15:00 **Postovi:** 39460 **Lokacija:** Beograd

Vršačke planine

Vršačke planine (rum. Munţii Vârşeţ, često zvane i Vršački breg, rum. Dealurile Vârşeţului) se uzdižu usred Panonske ravnice u jugozapadnom delu Banata. Pružaju se u pravcu istok-zapad, u dužini od 19 kilometara, sa najvećom širinom od 8 kilometara. Površina im je 170 kvadratnih kilometara, od čega je u Srbiji 122, a u Rumuniji 48 kvadratnih kilometara. Gudurički vrh, sa 641 -{m}- nadmorske visine, najviša je tačka ovih planina i cele Vojvodine. Od ostalih vrhova poznati su Lisičija glava (590 metara), Đakov vrh (449m) i Vršačka kula (399m). Severna padina je strma, dok se južna postepeno spušta u pobrđe, gde se nalaze vršački vinogradi. Vršačke planine spadaju, zajedno s Fruškom gorom, u ostrvske planine, jer su nekada bile ostrvo u Panonskom moru. Čine najseverniji izdanak srpsko-makedonske planinske mase, iako se u starijoj literaturi može pronaći pogrešan podatak o njihovoj pripadnosti Karpatima. Sa planina se pruža pogled na Vršac, Vojvodinu i Rumuniju.

Znamenitosti i turizam

Vršački breg je glavna turističko i izletničko odredište u neposrednoj blizini grada Vršca. Na prvom vrhu odmah do Vršca dominira stara Crkvica, omiljeno izletište, a u neposrednoj blizini nalazi se nova crkva Svetog Teodora, podignuta u čast gradskog sveca Teodora Velikomučenika. Na drugom vrhu nalazi se simbol grada — Vršačka kula. Pored kule, do koje vodi asfaltni put, nalazi se pista za paraglajderiste. Na prostoru nazvanom Široko bilo, na 10 kilometara od centra grada nalazi se planinarski dom sa bungalovima za smeštaj gostiju i vikend naselje Široko bilo. Sa južne strane planina nalazi se selo Mesić sa manastirom čije prvo postojanje datira iz 1225. godine i fabrikom za flaširanje zdrave izvorske vode. Sa druge strane brda nalazi se još jedan manastir u selu Malo Središte.

Zbog jedinstvenog položaja Vršačkih planina u Banatu, raznovrsnosti flore i vegetacije, bogatih šumskih ekosistema, lepih pejzaža i vidikovaca, veći deo šumskog područja ove planine u Srbiji, površine 4.177 hektara, zaštićen je 1982. godine kao Park prirode. U periodu 2001 - 2005, urađena je studija o reviziji zaštite. U decembru 2005. godine, Skupština opštine Vršac donela je odluku o zaštiti predela izuzetnih odlika Vršačke planine na 4.408 hektara, od čega je u prvom stepenu zaštite 190 hektara. Staralac je JP "Varoš" iz Vršca.

Zaštita

Osnovni cilj zaštite prirode u ovoj kategoriji usmeren na očuvanje, unapređivanje i uređivanje zaštićenog prostora za potrebe rekreacije lokalnog stanovništva i za turizam. Propisana namena i ciljevi zaštite prirode treba da se ostvaruju na osnovu programa zaštite i razvoja zaštićenog dobra, kojeg donosi organizacija koja njime gazduje, kao i na osnovu posebno donesenog programa razvoja turizma. Iz ovih razloga treba konstatovati da ustanovljena zaštita na Vršačkim planinama nema ograničenja za razvoj rekreacije i turizma, već, naprotiv, treba da doprinese boljem uređivanju i unapređivanju ekosistema predela.

Biljni svet

Na području predela izuzetnih odlika registrovano je 1017 vrsta viših biljaka, od kojih se 7 nalazi u Crvenoj knjizi flore Srbije kao retke i ugrožene vrste. U ukupnom šumskom fondu ovih planina najviše su zastupljeni hrastovi, zatim lipa, bagrem, ostali lišćari - bukva, javor i dr., te crni bor. Posebno je značajna velika zastupljenost lipovih i bagremovih šuma, koje u vreme cvetanja daju planinskom prostoru specifična aromatična obeležja, čineći ga u to vreme veoma prijatnim za boravak turista i sakupljanje lekovitih cvet

moja srbija

G o o g l e

Luna.* · **Poslato:** 08 Nov 2012, 10:02

Gornje Podunavlje

U severozapadnim delovima Bačke, uz levu obalu Dunava, graničeći se sa Hrvatskom i Mađarskom, prostire se retko očuvan prirodni kompleks plavnog područja, nepravilnog i izduženog oblika, kao autentično svedočanstvo izvorne prirode, Specijalni rezervat prirode «Gornje Podunavlje». Sa mnoštvom rukavaca, bara i kanala, bogatim biljnim i životinjskim svetom, područje Gornjeg Podunavlja je idealno za upražnjavanje mnogobrojnih rekreativnih i turističkih aktivnosti.

U neposrednoj blizini Rezervata Gornje Podunavlje, na njegovom obodu, nalazi se sedam sela, sa upečatljivim kulturnim identitetom i turistički vrednim folklorom, koji uz prirodne blagodeti doprinose nezaboravnim doživljajima, istovremeno obezbeđujući jedinstveno interesantne turističke usluge - smeštaj i ishranu.

Luna.* · **Poslato:** 08 Nov 2012, 10:03

- 2 -

Luna.* · **Poslato:** 18 Nov 2012, 23:41

REZERVAT PRIRODE ZASAVICA

Pre jedne decenije Vlada Srbije je Zasavicu proglasila za specijalni rezervat prirode prve kategorije čime je pod zaštitu stavljeno više od 1800 hektara. Konvencijom o zaštiti močvarnih područja od međunarodnog značaja, posebno kada je reč o pticama močvaricama, poznatijom kao Ramsarska konvencija, Zasavica je postala jedno od 1790 ramsarskih područja koja se prostiru na 145 miliona hektara planete.

Rečica Zasavica dugačka je oko 33 kilometra i teče severnom Mačvom i južnom Vojvodinom. Meštani je zbog izgleda zovu Bara, jer je celim tokom prekrivena zelenim ćilimom koji je satkan od bujnog biljnog pokrivača, na nekim mestima tako gustim da usporava tok reke. To je samo privid na površini, jer je podzemni izvori nesebično napajaju svežom vodom. Nekada je ovim koritom tekla Drina, zatim Sava, danas ponovo Drina, jer su izvori povezani sa ovom rekom. Istorija beleži da su u ovim močvarnim predelima severne Mačve, pre nekoliko hiljada godina, ljudi pravili aleje na kojima su gajili biljke, ali su tako i menjali tokove Save i Drine i izgled ovog predela.

Mirna i pitoma Zasavica, reka ravnice, omogućila je opstanak raznovrsnom biljnom i životinjskom svetu. Posebno su značajne retke i reliktne vrste kao što su beli i žuti lokvanja, močvarna kopriva, ljutić, dok u njenim vodama pliva oko 20 vrsta riba među kojima je i Umbra krameri, u narodu poznata kao mrguda. Nalazi se na crvenoj listi ugroženih vrsta u svetu, a jedinstvena je zbog sposobnosti da koristi atmosferski kiseonik, pa tako može više od deset sati da izdrži bez vode.

Pre četiri godine, u međunarodnoj razmeni, kao poklon Bavarske vlade, u Zasavicu je kao prvo stanište u Srbiji, vraćen njen nekadašnji stanovnik evropski dabar. To je bio još jedan znak da je voda u reci čista i nezagađena. Inače, u Sremu je pre tri veka bilo mnogo dabrova, koji su zbog prekomernog lova, početkom prošlog veka istrebljeni. Gosti iz Bavarske su se lepo odomaćili u Zasavici i već ima nekoliko porodica koje grade svoja skloništa.

Zasavica je jedino mesto u Srbiji gde se čuvaju stare rase domaćih životinja. Najpoznatije su mangulice, vrsta svinja koje se isključivo hrane biljkama, pa njihovo meso i mast sadrže tzv. dobri holesterol i preporučuju se u ishrani. U Zasavici prave i prodaju mast, čvarke, kobasice, a u etno restoranu može da se naruči i gulaš.

U rezervatu je i najveća farma muznih magarica u jugoistočnoj Evropi. Ima ih oko 120, a od mleka se prave kreme za lice, sapun i sir koji se prodaje na gram, jer za kilogram treba izdvojiti više od 500 evra. Jeste skupo, ali za kilogram je potrebno oko 25 litara mleka u kome ima samo 1% mlečne masti. Od magarećeg mesa prave se kobasice i kulen. Zanimljivo je da se pršute od mangulice suše i čuvaju na vidikovcu, drvenoj kućici koja podseća na sojenicu, na desetak metara visine.

U oborima se preko zime još čuvaju podolci, poznatiji kao najveća radna goveda, balkanske koze, buše, bivoli, karakačanske ovce, a od maja do Miholjdana, sve životinje su na otvorenom. Na ispašu se već vekovima puštaju na isti pašnjak, površine 300 hektara, na kome zemlja nije nikada tretirana, a jedino se ostavlja so za životinje.

U Zasavici je pre dve godine otvoren prvi eko kamp u Srbiji u koji dolazi sve veći broj kampera iz evropskih zemalja.

Svake godine sve više turista dolazi na izlet u ovo prirodno dobro koje je od izuzetnog značaja. Pored mira i tišine, nenarušenog sklada prirode, dolazak u Zasavicu ostaje u sećanju zbog vožnje brodićem iz koga se uživa u osmatranju ili zbog foto safarija. Bez obzira da li ste bili ili tek nameravate da dođete, treba da znate da je u keltskim kartama zapisano, da je to bilo jedno od osam mesta na Balkanu gde su živeli zmajevi. Legenda kaže da su bili čuvari prirode, a mi dodajemo da je neko zaista imao snagu zmaja da sačuva ovaj kraj Srbije u njegovoj izvornosti.

mojasrbija

Luna.* · **Poslato:** 22 Dec 2012, 19:08

ZASAVICA

Sremska Mitrovica raspolaže značajnim potencijalima za razvoj turizma. Pored lokaliteta antičkog Sirmijuma, od kojih se izdvajaju Carska palata, deo starog gradskog jezgra na Žitnom trgu, veliku pažnju domaćih i inostranih gostiju privlače Bazilika Svetog Dimitrija, zatim Muzej Srema, koji po bogatstvu, vrednosti i retkosti eksponata, posebno iz perioda Rimskog carstva, spada među najznačajnije ustanove te vrste u zemlji. Nadomak grada je Nacionalni park Fruška gora sa šumama i prekrasnim proplancima, idealnim za odmor i razonodu. Frušku goru krase i brojni pravoslavni manastiri od neprocenjive istorijske i kulturne vrednosti, koji vekovima bdiju nad nacionalnim identitetom i duhovnošću srpskog naroda. Upravo zbog toga Fruška gora nosi ime srpski Atos. Tu je i jedan od puteva vina, pa tako čitav ovaj kraj uz reku Savu, postaje značajno turističko mesto u Srbiji.

Ipak, za posetioce – naročito za one ekološki orijentisane – najinteresantnija je Zasavica, u mačvanskom delu opštine sa druge strane reke Save. Oaza netaknute prirode koja raspolaže izuzetno retkim vrstama biljnog i životinjskog sveta, proglašena je za specijalni rezervat prirode prve kategorije, čime je pod zaštitu stavljeno više od 1.800 hektara. Konvencijom o zaštiti močvarnih područja od međunarodnog značaja, posebno kada je reč o pticama močvaricama, poznatijom kao Ramsarska konvencija, Zasavica je postala deo područja koje zauzima 145 miliona hektara planete Zemlje.
Rečica Zasavica dugačka je oko 33 kilometra i teče severnom Mačvom i južnom Vojvodinom. Meštani je zbog izgleda zovu Bara, jer je celim tokom prekrivena zelenim ćilimom satkanim od bujnog biljnog pokrivača, na nekim mestima tako gustim da usporava tok reke. To je samo privid na površini, jer je podzemni izvori nesebično napajaju svežom vodom. Nekada je ovim koritom tekla Drina, zatim Sava, danas ponovo Drina, jer su izvori povezani sa ovom rekom. Istorija beleži da su u ovim močvarnim predelima severne Mačve, pre nekoliko hiljada godina, ljudi omeđavali parcele na kojima su gajili biljke, ali su tako i menjali tokove Save i Drine i izgled ovog predela.

Mirna i pitoma Zasavica, omogućila je opstanak raznovrsnom biljnom i životinjskom svetu. Tu je utočište našlo oko 700 biljnih vrsta, 180 vrsta ptica, dvadesetak vrsta riba i toliko vrsta vodozemaca i gmizavaca. Nekoliko biljnih i životinjskih vrsta koje tu žive nalazi se na Svetskoj crvenoj listi ugroženih vrsta. Posebno su značajne retke i reliktne vrste kao što su beli i žuti lokvanj, močvarna kopriva i ljutić. Od oko 20 vrsta riba najinteresantnija je umbra krameri, u narodu poznata kao mrguda. Jedinstvena je i zbog sposobnosti da koristi atmosferski kiseonik, pa tako može i više od deset sati da izdrži bez vode.
Pre nekoliko godina, u Zasavicu je kao prvo stanište u Srbiji, vraćen njen nekadašnji stanovnik – evropski dabar. Inače, u Sremu je pre tri veka bilo mnogo dabrova, koji su zbog prekomernog lova, početkom prošlog veka istrebljeni.
Svake godine sve više turista dolazi na izlet u ovo prirodno dobro koje je od izuzetnog značaja. Pored mira, tišine i nenarušenog prirodnog sklada, dolazak u Zasavicu ostaje u sećanju zbog vožnje brodićem iz koga se uživa u osmatranju ili zbog foto-safarija. Bez obzira na to da li ste bili ili tek nameravate da dođete, treba da znate da je u keltskim kartama zapisano da je to bilo jedno od osam mesta na Balkanu gde su živeli zmajevi. Legenda kaže da su bili čuvari prirode. I zaista, neko je zaista imao snagu zmaja da sačuva ovaj kraj Srbije u njegovoj izvornosti.

Jat revija

Luna.* · **Poslato:** 29 Dec 2012, 15:19

Ribari čuvaju dragulj prirode

Ribarsko gazdinstvo „Ečka”, koje se stara o Specijalnom rezervatu prirode „Carska bara”, već godinama obezbeđuje pozamašna sredstva i stručni kadar za održavanje tog nacionalnog blaga u Banatu

Zimska idila na Carskoj bari (Foto A. Blanuša)
Carska bara – Veliko i nadaleko poznato Ribarsko gazdinstvo „Ečka”, već godinama uspešno upravlja Specijalnim rezervatom prirode „Carska bara” kod Zrenjanina i, po svim dosadašnjim ocenama nadležnih domaćih i međunarodnih institucija, potpuno u skladu sa najvišim standardima zaštite nacionalnog ekološkog blaga, poput ovog, koje obuhvata područje od oko 4.720 hektara.

Da je briga o ovoj netaknutoj oazi prirode, u međurečju Tise i Begeja – isprepletenom različitim eko-sistemima, staništu retkih vrsta ptica i autohtonih biljaka – odista odgovorna kazuje i činjenica da je u okviru RG „Ečka” formirana posebna organizaciona jedinica sa petnaestak zaposlenih, koji se staraju o aktivnoj zaštiti rezervata, redovnom monitoringu, kao i prikupljanju i obradi podataka za naučnoistraživačke aktivnosti.

– Smisao našeg upravljanja Carskom barom, kao društveno odgovornog preduzeća, je očuvanje ovog raskošnog i dragocenog rezervata prirode. Samim tim, naša firma se, kao upravljač, i to prema uredbi Vlade Srbije, odlučila za eko-turizam, kako to i priliči zaštićenom prirodnom dobru, budući da bi svaki vid masovnog turizma trajno narušio prirodne vrednosti ovog područja i doveo do njegove degradacije – ističe Nenad Radulović, direktor RG „Ečka”, navodeći da se upravljanje SRP „Carska bara” sprovodi po srednjoročnom i godišnjem programu, uz saglasnost Vlade Srbije i resornog ministarstva.

Naš sagovornik posebno podvlači da je u cilju unapređenja prirodnih vrednosti u rezervatu, gazdinstvo „Ečka” izgradilo taložnicu za separaciju mulja iz ribnjaka, kako bi se sprečilo njegovo dospevanje u rezervat, a urađeno je i izmuljavanje dela korita Starog Begeja – koji je početkom prošlog veka fizički odsečen od prirodnog izvorišta i pretvoren u mrtvaju. Podignuta je i „Prirodnjačka kuća” u kojoj je izložena i stručno obrađena stalna postavka fotografija biljnog bogatstva i prepariranih najvrednijih primeraka retkih životinjskih vrsta ovog podneblja.

Radulović još navodi da se iz Tise u ribnjak upumpava sveža voda, visoke kategorije čistoće, dok se ispuštanje obavlja tek kada se ukaže potreba za održavanjem propisanog nivoa vode u rezervatu, što je u nadležnosti Vodoprivrednog preduzeća „Srednji Banat” u Zrenjaninu. Ribnjak bi, inače, i bez toga mogao da funkcioniše pošto ima, potpuno nezavisnu, kanalsku mrežu za svoje potrebe.

– Voda koja se iz ribnjaka ispušta u Stari Begej najpre prolazi kroz taložnicu, smeštenu izvan područja Specijalnog rezervata, u čiju smo izgradnju pre dve godine uložili oko 50.000 evra. Ovim tretmanom je potpuno isključena svaka pojava rizika od eventualnog organskog opterećenja Starog Begeja – kaže direktor RG „Ečka”, uz napomenu da su ribnjačka jezera i te kako važna hranidbena baza za ptičiji svet (ornitofaunu) bez čega u rezervatu ne bi mogla da opstane raznovrsna i moćna ptičija populacija.

Saznajemo, takođe, da analize vode redovno obavljaju zavodi za javno zdravlje u Zrenjaninu i Beogradu, a u poslednje dve godine i referentne institucije Evropske unije, kao i da sve aktivnosti na zaštiti prirode SRP „Carska bara” finansira Ribarsko gazdinstvo „Ečka”.

Petko Koprivica
objavljeno: 29.12.2012.
Politika

Luna.* · **Poslato:** 01 Mar 2013, 18:58

Zasavica: Priroda, šetnja i bogata trpeza

Ovo je jedini rezervat prirode koji nikada ne zatvara kapiju za posetioce. A, za proleće i prve lepe dane spremniji su nego ikada ranije

LEPA priroda, laka šetnja i dobar zalogaj - glavna su preporuka „Zasavice“. Pristupačne cene, blizina Beograda i gostoljubivi domaćini osnovni su razlog zašto je ovaj specijalni rezervat najpopularnija vikend destinacija u Srbiji.

„Zasavica“ je jedini rezervat prirode koji nikada ne zatvara kapiju za posetioce. A, za proleće i prve lepe dane spremniji su nego ikada ranije.

- NAŠ kamp je proglašen među 50 najboljih u Evropi - podseća Slobodan Simić, upravnik ovog specijalnog rezervata. - Spremna je i naša farma sa mangulicama, magarcima, podolskim govedima i ostalim autohtonim vrstama.

Jedan od razloga zašto mnogi turisti dolaze u „Zasavicu“ je i odličan i novčaniku pristupačan ručak. Druge zanimaju dabrovi koji se množe. Izgradnjom brana, stigli su do Šapca, a mogu se videti u popodnevnim časovima. Foto-safari i posmatranje ptica je, kao i laka šetnja stazom zdravlja (od tri ili šest kilometara), glavni mamac za strane turiste.

ZA ribolovce je pravi raj, a 1. aprila počinje sezona na štuke. Tokom godine ribolovci, uz dnevnu dozvolu, mogu da iznajme čamac kojim bi se otisnuli u mirne vode Zasavice.

Inače, rečica Zasavica, dugačka 33 kilometra, staro je korito Drine i Save. U ovoj očuvanoj oazi prirode raste 800 vrsta biljaka, a mnoge su retke ili ugrožene.

Najbolji način da se uživa u „Zasavici“ je šetnja od Šumareve ćuprije u selu Zasavica, prema kafani „Kod dabra“, jer se prolazi kroz šumu, livade, njive. Čitavim putem postavljene su dvojezične informativne table i markeri za pravac staze.

INFO

* Beograd - Zasavica: 75 km

* Ulaznica je 200, a za decu 150

* Vožnja brodom: 250 dinara

* iznajmljivanje čamca: 200 din.

* Pljeskavica sa pomfritom i salatom: 450 dinara

* Paprikaš: 600 dinara

* Riblja čorba i riba na roštilju: 600 dinara

* Radno vreme: od 9 do 18 časovazasavica.org.rs

novosti

Forum Srbija

Parkovi prirode

Ko je OnLine